Deelprogramma Leefomgeving

Wat willen we bereiken?

Wat gaan we daarvoor doen?
Algemeen

• Het beheren en onderhouden van groenvoorzieningen (incl. begraafplaatsen), verharding en water conform het Beeldkwaliteitskader Openbare Ruimte, het Water en Rioleringsplan 2024-2027, het Bomenbeleidsplan en de Keur (bepalingen) van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR).
• Uitvoeren van groot onderhoud en vervanging van het groen (bomen, grasvelden en plantsoenen), voet- en fietspaden en straatmeubilair conform het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP) 2025-2029. (Zie voor de wegverharding, civieltechnische kunstwerken en verkeersregelinstallaties het deelprogramma Autoverkeer, doelstelling 3).

Groen en biodiversiteit

• Opstellen van een meerjarenplan “groenblauwe verbindingen” samen met de klankbordgroep biodiversiteit. Het meerjarenplan is een nadere uitwerking van de "kansenkaart" uit de Visie Groen en Biodiversiteit uit 2020.  
• Herijken van de groene hoofdstructuur van Houten. Inventariseren mogelijkheden om lijnhagen op bedrijventerreinen en langs fietspaden in woongebieden te vervangen door een biodiverser en mogelijk ook voordeliger alternatief. Bij losloopgebieden behouden we een goede afscheiding.
• Doorgaan met het omvormen van gazon naar kruidenrijk gras. Uitgebreider communiceren over nut en noodzaak.
• Bij de Diepe Hoon wordt een parkje gerealiseerd met bomen, struiken, een natuurvriendelijke oever en inheemse planten, met medewerking van de ondernemers op deze locatie. Personeel werkzaam op het bedrijventerrein kan hier pauzeren.
• Het vergroten en beplanten van boomspiegels met het oog op de gewenste vergroening en het creëren van steppingstones voor insecten (zie ook Deelprogramma Duurzaamheid & energietransitie, doelstelling 3).
• Nieuwe door de gemeente beheerde ontsteningslocaties worden vaker ingezaaid met gras of een laagblijvend kruidenmengsel. Dit is minder arbeidsintensief dan plantsoenen met vaste planten en heesters. Bij zelfbeheer hebben bewoners altijd inspraak in de beplanting.

Water en oevers

• Samen met HDSR een plan maken voor de bestrijding van de zeer schadelijke Amerikaanse rode rivierkreeft. De kreeft is zeer talrijk, ondermijnt oevers en heeft een nadelige invloed op waterflora- en fauna en op de waterkwaliteit.
• Samen met HDSR bestrijden we ongewenste waterplanten. Met name het vederkruid is een punt van zorg.   
• Een natuurvriendelijke oever realiseren aan de Rijnpolder, met subsidie van HDSR.

Zwerfvuil

• Organiseren/faciliteren/ondersteunen van opschoonacties met bewoners zoals maandelijkse zwerfvuilopruimacties door groepen buurtgenoten en landelijke opschoondagen alsmede het geven van gastlessen op scholen en aan statushouders over (zwerf)afval.
• De groep Zwerfvuil Houten, die maandelijks in bijna alle wijken zwerfvuil opruimt, ontvangt twee keer per jaar alle benodigde materialen. Overige opschoonacties faciliteert de gemeente individueel.
• Vanuit de groep Zwerfvuil Houten worden scholen aangeschreven en worden gastlessen vanuit het Wereld Natuur Fonds aangeboden
• Er komt aandacht voor het juist aanbieden van afval tijdens de inburgeringscursus. Dit gebeurt via beeldende brochures, die ook aan anderen kunnen worden uitgedeeld.
• In 2024 zijn er als proef 10 statiegeldringen op openbare prullenbakken geplaatst. In 2025 gaan we deze proef evalueren en kijken of we dit gaan uitbreiden.
• In samenwerking met de groep Zwerfvuil Houten bekijken we op welke manier we het probleem van peuken in de openbare ruimte kunnen tegengaan.

Een adequaat en doelmatig beheer van de riolering, oppervlaktewater en grondwater voor een gezonde en klimaatrobuuste leefomgeving.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Uitvoering van het beheer (reiniging, inspectie en reparatie) en groot onderhoud en vervanging conform het Water- en Rioleringsplan 2024-2027.
• Voortzetting van de aanpak van risicolocaties wateroverlast (om te voorkomen dat er bij een extreme bui van 70 mm in één uur in 2040 nog schade kan ontstaan in panden).
• Actualisering van de klimaatverkenning (dit is een doorrekening van het watersysteem met een stresstest op basis van verschillende mogelijke extreme neerslag gebeurtenissen). We beoordelen opnieuw wat zinvol is om na 2025 te gaan doen om klimaatproof te worden.
• Het afkoppelen van minimaal 7.500 m2 verharding, het verwijderen van 1.250 m2 verharding en het aanbrengen van waterpasserende verharding op 50 parkeervakken.
• Bomen bijplanten voor de uitbreiding en verbetering van koelteplekken waar mensen kunnen vertoeven tijdens tropische dagen en/of voor meer schaduw op belangrijke langzaamverkeerroutes. Op verzoek van ondernemers komen er ongeveer 100 bomen bij op de Meidoornkade, Schalkwijkseweg en de Schaft.
• Bewoners en bedrijven stimuleren om klimaatadaptiemaatregelen uit te voeren door middel van:
  • Verstrekken van subsidies vanuit de stimuleringsregelingen voor afkoppelen en aanleg groene daken.
  • Communicatie over de gevolgen van klimaatverandering (bijvoorbeeld het project “Water en klimaat in je straat” voor basisscholen of door de inzet van de interactieve "wateroverlasttafel" bij evenementen) en concrete campagnes met maatregelen die particulieren kunnen treffen (bijvoorbeeld het NK Tegelwippen).
  • Ophalen van overtollige tuinverharding met de tegeltaxi.
• Samen met de partners van het netwerk Water en Klimaat werken aan een doelmatig en duurzaam beheer in de afvalwaterketen.
• Gezamenlijk met HDSR en bewoners beoordelen van de waterkwaliteit op verschillende (ecoscan)locaties (Citizen Science).

Wat gaan we daarvoor doen?

• Onderhoud en vervanging van de openbare verlichting conform het per 1 juli 2022 gestarte meerjarige vervangings- en onderhoudscontract en de Beleidsuitgangspunten en sfeerbeelden Openbare Verlichting (OVL) gemeente Houten (2021).
• Voortzetting van de vervanging van de openbare verlichting met als doel om in 2025 overal energiezuinige ledverlichting te hebben.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Inspecties (3x per jaar) en onderhoud en vervanging (conform het MJOP 2024-2028) van speeltoestellen en sport- en spellocaties in de openbare ruimte.
• Bij vervanging van speeltoestellen bepalen we in overleg met de buurt hoe de locatie het best kan worden ingericht.  
• We ondersteunen initiatieven uit de samenleving om bijzondere (sportieve) sport- en spelvoorzieningen te realiseren waarbij we uitgaan van bekostiging door sponsoren.

Meer participatie en zelf-organiserend vermogen van de samenleving bij beheer en herinrichting van de openbare ruimte.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Het ondersteunen van bewonersinitiatieven voor zelfbeheer en herinrichting van de openbare ruimte.
• Bewoners/bedrijven inspireren tot nieuwe initiatieven door voorlichting te geven over bestaande aansprekende voorbeelden zoals het kunstgrasveld bij basisschool de Wissel, omvorming gazon naar ontmoetingstuin met biodiverse beplanting bij de Wegenbouw, ontstenen en vergroenen van de Pruimengaarde.
• Inwoners verleiden om bestaande boomspiegels te verfraaien en te onderhouden met biodiverse beplanting.

Indicatoren